Dit keer in mijn Spotlight het schijversduo Firma Tacker en Tape die het psychedelische boek "Planet Paradroid" hebben geschreven. Dit is hun interview:
1) Ik heb met veel genoegen jullie boek Planet Parandroid gelezen. Het is een uiterst complex boek met vele lagen. Voordat we daar verder op doorgaan, misschien een glimp over de schrijver(s) zelf? Zijn jullie een duo, is dit door één persoon geschreven? Hoe is het proces in zijn werk gegaan?
Fijn dat ons boek je goed bevallen is Tony! Firma Tacker & Tape is inderdaad een duo, waarvan de één het eigenlijke schrijfwerk doet en wij samen de personages en plotlijnen bedenken. Het proces is wat betreft de uitvoering eenvoudig. We hebben allebei een drukke baan als klinisch psycholoog en ICT’er, dus het schrijven gaat tussen de bedrijven door. Ik - Mrs. Tacker - schrijf (op mijn vrije dag) nieuwe teksten en vervolgens bespreken we op een andere dag, of tussendoor, samen de geschreven hoofdstukken en de ‘hoe nu verder’ vragen. Het is een proces dat overigens twintig jaar geleden begonnen is, toen ik én psychologie studeerde én op de kunstacademie zat en al veel verhalen en gedichten schreef, maar hier nooit iets mee gedaan heb. Bepaalde stukken in het boek komen dan ook echt uit die tijd. Hoewel het meeste is ontstaan in de periode 2013-2014, het jaar waarin we Planet Paradroid geschreven hebben, kun je het boek ook opvatten als een ‘download van ons brein’ over de afgelopen twintig jaar.
Het schrijven zelf is een behoorlijk intuïtief proces. In het boek zijn een aantal personages beoefenaars van Zen en in het hoofdgebouw van CyberMinds hangt de Japanse tekst ‘Kai Katsu’. Dit betekent ‘spontane actie’, wat ons beiden erg aanspreekt. Niet teveel nadenken, het gewoon laten gebeuren is ons schrijf-credo. Vandaar ook de mengeling van poëtisch, literair taalgebruik en academisch getinte teksten met ‘gewone’ of zelfs straattaal. We werken vanuit het hier en nu, waarbij we ons met de personages in de situatie begeven waarin zij zich bevinden en verbeelden ons wat er vervolgens zou kunnen gebeuren. Dit maakt het schrijven boeiender, avontuurlijker. Dus geen plan vooraf, wat vervolgens wordt uitgevoerd. Sommige schrijvers werken naar een eindpunt toe. Wij laten het leven de personages ‘overkomen’ en dat bevalt heel goed. By the way: muziek speelde en speelt een belangrijke rol in ons leven en kan ons enorm triggeren tijdens het schrijven. Vandaar de soundtrack bij het boek, te downloaden via de site en Mixcloud.
Ten slotte nog dit: Planet Paradroid bestaat uit korte hoofdstukken, veel personages en veel plotlijnen die door elkaar lopen. Dit doet sommige lezers denken aan een televisieserie. Bijkomend voordeel is dat het boek gemakkelijk digitaal te lezen is. Onderweg in bus, tram of trein, kun je gemakkelijk even de Planet Paradroid wereld in- en uitstappen. Hoewel de vergelijking van Frits Boer met ‘een achtbaan’ ook passend is en daar kun je natuurlijk niet zo makkelijk uit als je er eenmaal inzit, haha! Gewoon lezen en je overgeven. Kai Katsu! Inderdaad!
2) Het verhaal geeft een duister toekomstbeeld van Nederland en één van de gave dingen vond ik wel hoe je de actualiteit in jullie verhaal hebben meegenomen? Hoe hebben jullie dat gedaan? Welke keuzes genomen of gelaten?
Tape heeft een encyclopedische kennis op het gebied van politieke en historische onderwerpen. Hij is tegelijkertijd een meester in het vertellen van interessante verhalen, vaak met een weird tintje of een twist, verhalen die dan weer wonderwel blijken te passen bij de psychologische ontwikkeling die de personages doormaken. Vanuit mijn werk zijn - naast mijn betrokkenheid bij de behandeling van PTSS - de thema’s natuurlijk duidelijk. De angst die in de samenleving heerst rond het vluchtelingenvraagstuk, het isolement dat jongeren drijft richting extremisme, het verheerlijken van mannelijke waarden op kleine en grote schaal en de gevolgen daarvan, persoonlijke frustraties die tot agressief gedrag leiden, dit was voor ons in 2013 ook al duidelijk zichtbaar en maakte het gemakkelijk voor ons om keuzes te maken. Het lijkt allemaal behoorlijk visionair wat we hebben geschreven, maar in feite hebben we gewoon goed om ons heen gekeken op het moment zelf.
3) Het meest interessante vind ik wel de virtuele psychotherapeut? Hoe zijn jullie op het idee hiervan gekomen en denk je dat zoiets, gezien de huidige wetenschap, denkbaar zal zijn?
Ja, VDR (spreek uit als VEDER), de virtuele therapeut. We love him! We zijn allebei groot fan van Hal 9000 uit 2001: A Space Odyssey. We zullen nooit genoeg krijgen van de film en het verhaal, net zoals we eindeloos Blade Runner kunnen blijven zien, onze andere favoriet. Beide verhalen/films spelen een rol in het boek, op een speelse manier: onze machine VDR wil niets liever dan weten wat het is om mens te zijn. Tape zegt hierover (en terecht): ‘Grappig, aangezien de mens niets liever wil dan VDR zijn…’ In deel 2 van de Planet Paradroid trilogie, getiteld Desert Core, die we nu aan het schrijven zijn, komen we hier nog uitgebreid op terug, net als op VDR’s bewustzijn trouwens.
VDR is eerlijk gezegd ontstaan omdat ik weleens dacht dat bepaalde behandelingen zoals EMDR, wat een sterk geprotocolleerde behandeling voor PTSS is, misschien best door een computer gedaan zouden kunnen worden. Aandacht voor het lichaam en lichamelijke equivalenten van emoties wordt immers steeds belangrijker in ons vak, zaken die goed door een machine meetbaar zijn en een goed uitgangspunt kunnen vormen voor verdere interventies. In die zin is VDR een gedachte-experiment. Tijdens het schrijven van de scènes dat hij zijn behandelingen doet, hebben we echt hiernaar gekeken. Wat is meetbaar aan menselijke emoties en hoe kan hij - de machine - daar vervolgens op reageren? En ja, Tony, een zeer eenvoudige versie van een virtuele therapeut die volgens simpele algoritmes een vraag-antwoord intake kan doen, bestaat al. Uit onderzoek blijkt bovendien dat deze machine het erg goed doet als therapeut, dat mensen het juist gemakkelijker vinden zich bloot te geven aan een computer. Ze zijn zelfs sneller geneigd heftige emoties als verdriet te tonen! Zelf ben ik overigens een voorstander van face-to-face contact met mijn cliënten, maar een intelligente, vriendelijke collega als VDR zou ik welkom heten, haha!
{youtube}ey4wnCY62jo{/youtube}
4) Wat ik intrigerend vond (zonder al teveel te verklappen) is de Asimov dimensie die jullie in het boek hebben aangebracht. Zou je daar iets meer over willen vertellen? Zien jullie dat zelf ook?
Isaac Asimov was een Russisch-Amerikaanse sci-fi schrijver en wetenschapper die de 3 wetten van de robotica bedacht. Deze zijn beschreven in zijn werk I robot. De eerste wet luidt: Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan dat een mens letsel oploopt. De tweede wet zegt: Een robot moet de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet. De derde wet ten slotte: Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de Eerste of Tweede Wet. Kortgezegd: robots staan in dienst van de mens en alles wat zij doen, is erop gericht de mens te beschermen. Waar Asimov de robots in I robot opstand laat komen, wat in Blade Runner ook gebeurt, raakt VDR werkelijk - gevoelsmatig - betrokken bij de mens. Dit maakt dat de wetten op een bepaald moment geen geschreven regels meer zijn, maar werkelijke, morele betekenis krijgen. Hij maakt dan een ontwikkeling door waar de mensen om hem heen nog een puntje aan kunnen zuigen!
5) Wat waren de hoofdthema's en motieven die jullie tot dit boek hebben gedreven? En hoe zou je zelf het boek omschrijven?
Zoals gezegd is het boek geheel spontaan en intuïtief ontstaan. Dit kan natuurlijk alleen maar omdat wij ervaren zijn in ons vak, dus over bepaalde state-of-the art kennis beschikken, maar ook omdat we al wat langer meelopen op deze mooie planeet en ook op die manier ‘ervaren’ zijn... een download van ons brein van de afgelopen twintig jaar zoals gezegd. In het boek komen thema’s als ‘psychiatrie als spiegel van de samenleving’ en ‘de mens als consument, die slechts big data levert’ duidelijk naar voren, maar we hebben er ook een Sociale Fabel van gemaakt, een iets andere betekenis van het woord SF dus. Een mythische, urban wereld waarin het begrip transformatie een grote rol speelt. Het lijkt misschien een zwaar, ingewikkeld boek, maar de lezer zal ontdekken dat het ook leest als een groot avontuur, met herkenbare personages die in heftige, maar ook vermakelijke situaties belanden. We noemen het niet voor niets een psychedelische darkcom. Dat er een enorme gelaagdheid in zit, is waar en we zijn heel blij dat jij dit opmerkt Tony. Maar mochten mensen het als een New Weird, urban avontuur willen lezen, dan kan dat door de mix van sci-fi en fantasy heel goed. Immers: als je er klaar voor bent als lezer, word je vanzelf wel wakker, haha!
6) Wat zijn jullie plannen in de nabij en wellicht verre toekomst?
Onze opzet is om van de reeks een trilogie te maken. We zitten nu aan het begin van het schrijfproces van deel II. We kunnen er eigenlijk nog niet zoveel over zeggen behalve dat de setting is verplaatst naar Spanje en dat het klimaat en de flora een belangrijke rol spelen. Daarnaast zijn we heel opgetogen dat we het boek gaan vertalen naar het Engels. We zijn heel blij dat we Grayson Bray Morris bereid hebben gevonden om het boek te vertalen. Laten we wel zijn voor ons soort boeken is er in het Engelse taalgebied veel meer interesse. We bereiken dan een veel grotere lezersgroep. Maar wat we ook heel leuk vinden is de interesse uit de filmwereld. We zijn ons nu aan het oriënteren of er mogelijkheden zijn voor een film of televisieserie. Maar goed dan praten we inderdaad over de verre toekomst. Maar wie weet wat die ons brengt, de interesse voor ons verhaal is oprecht en dat waarderen we zeer.
Biografie:
Firma Tacker & Tape is ook in het dagelijks leven een duo. Mrs. Tacker is in het dagelijks leven werkzaam als klinisch psycholoog, Mr. Tape als ICT’er in de Gezondheidszorg. Mrs. Tacker bezocht in de jaren negentig bovendien de kunstacademie, waar zij met schrijven begon. Inspiratiebronnen liggen volgens het duo voor het oprapen en omvatten hun interesse in film, muziek, wetenschap, literatuur, zen-beoefening en mensen natuurlijk,
Bibliography:
- Planet Paradroid, DIT Uitgevers, 2015
- Death Space, (in press).
- Desert Core, verschijnt in 2016
Wil je meer weten over het schrijversduo, bekijk dan ook hun website: Firma Tacker en Tape
Voorgaande Spotlights: