“Het Lot probeerde mij te doden. Toch adem ik nog steeds.”
Patrick Brannigan
Evenbeeld

Het boek Evenbeeld gaat in de kern over een wereld in een wereld en net zoals vele boeken met dit soort thema’s brengt je dit tot existentiële vragen. Is deze wereld echt? Of is deze wereld een onderdeel van iets anders? Iets wat we niet overzien? Een groot onzichtbaar Lot?

Het boek deed me in sommige opzichten denken aan de betere en claustrofobische werken van Philip K. Dick (en in dit geval met name The Penultimate Truth), andere keren weer aan de film de Matrix. Dit zijn ook de meest voor de hand liggende vergelijkingen. Toch is dit boek anders. Als ik een betere recensent zou zijn, zou ik een catchy platitude schrijven zoals: "dit boek is een mix van de paranoia van Philip K. Dick, tezamen met de metaforische oorlog van de Matrix in apocalyptische en Bijbelachtige proporties”. Of zoiets. In de zin dat het boek in de kern draait om verlossing. Verlossing van het “echte” leven. Verlossing van de duisternis. Verlossing van de krochten waarin we leven. En uiteindelijk (zonder al teveel te verklappen) verlossing van de droom waaraan we vasthouden en daarmee ook Het Lot.

Of zoals de hoofdpersoon denkt: “Toch adem ik nog steeds.”

Wat Evenbeeld boven boeken van deze genre doet uitsteken is dat het zichzelf, zoals dit soort verhalen soms doen, niet implodeert of opblaast. Het verhaal blijft makkelijk te volgen ook al worden twee werelden samengevoegd en probeert de schrijver, in het begin tenminste, beide werelden even veel aandacht te geven. Dit zwakt aan het einde iets af, waarbij de grauwe werkelijkheid wordt weggedrukt en de droomwereld meer plaats inneemt; afgebeeld in mooie omvangrijke landschappen tegenover donkere tunnels en zwarte krochten.

En juist dit zette me aan het denken. Is dit verhaal misschien niet een analogie voor onze drang naar escapisme en het vluchten in een fantasiewereld? Het is immers niet voor niets dat de twee werelden zo ernstig contrasteren. Een donkere en vervuilde wereld tegenover een wereld, in een andere tijdsperiode, waarin vrijheid op alle fronten tastbaar is.

Op deze manier weet Patrick Brannigan de thema’s en motieven van het verhaal goed te verweven tot een kruidig balsem en overstijgt hij per definitie, wat is het?, vier of vijf genres. En om genres te overstijgen dien je ze goed te kennen, om daarna met de grenzen te spelen en ze te verleggen. Dit lukt Patrick Brannigan op een zodanige manier dat je nooit weet waar je aan toe bent. (Tevens de grootste kracht van zijn composities en schrijfstijl.)

Dat neemt niet weg dat ik in het begin het gevoel had dat het verhaal moeilijk van de grond kwam; als een dieselmotor dat langzaam op gang stoomde, en dat het boek pas naar gelang, vorm, contouren en kleur begon te krijgen. Het neemt ook niet weg dat ik aan het einde het gevoel had, hoewel de climax goed is uitgewerkt en je meesleurt, dat de droomwereld uiteindelijk meer en meer op de voorgrond treed, waardoor de strijd in de echte wereld (de innerlijke strijd) bijna secundair lijkt.

Maar misschien was dit ook wel de bedoeling. Misschien is dat wel het leven. Misschien verkiezen we allemaal wel de droom boven de werkelijkheid.

Misschien kiezen we aan het einde allemaal voor “ademen”.

Als ik een betere recensent zou, had ik het misschien bij een “mix van de paranoia van Philip K. Dick, de grootsheid van de Matrix in apocalyptische en Bijbelachtige proporties” gelaten.

Maar ik ben dan ook geen goede recensent. Wel een liefhebber van lezen en boeken en dit boek is het meer dan het waard om gelezen te worden. Nee, een boek dat gelezen dient te worden. Ook al is het alleen maar om te ademen.

Om het boek te kopen, klik hier.

Voor gesigneerde exemplaren of om de schrijver beter te leren kennen, klik hier.