Korte verhalen zijn een kunst an sich. Het zijn bouwwerken waarbij de auteur probeert, in een bepert aantal woorden, aan de lezer iets mee te geven. Iets dat hen raakt. Dat hen een spiegel voorhoudt. Of in het genre horrror de personage (en de lezer) doet gruwen. Dat is immers wat horror schrijvers doen: kruipen in de donkere kant van onze psyché en datgene laten zien wat we liever niet zien. Ik weet dat omdat ik vele korte verhalen heb geschreven en er zijn veel aspecten waar je rekening mee dient te houden: hoe verloopt het plot, de spanningsboog, hoe ontwikkelen de personages zich, komen hun handelingen overeen met hun karakter en persoonlijkheid (de zogenaamde gevolgstrekking), welke methaphoren en motieven wil je gebruiken die de achterliggende - dit kan een vraag zijn, een observatie, een bespiegeling - thematiek duidelijk maakt. Je woorden zijn beperkt, Toch doe je hetzelfde wat in een roman doet zonder de verleidelijke zijpaden in te slaan. Eigenlijk verdienen korte verhalen veel meer aandacht dan dat ze krijgen omdat je als schrijver gedwongen bent het verhaal tot het bot uit te kleden en de focus te bewaren; zowel voor jou als die van de lezer. Dat lukt niet iedereen. Je voert de spanning op. Tot aan die laatste zin, waarin de openbaring komt, een knal, eeen vuistslag, die als je het terugleest al de gehele tijd aanwezig was.

 

Dat lukt absoluut niet iedere auteur. Terwijl ik wel van mening ben dat korte verhalenvertellers, goed zijn in het vertellen van langere verhalen. Het schrijven van korte verhalen is een goede leerschool.

 

Zo ook in het wek van Tom Thys. Hij heeft twee bundels geschreven: "Volmaakt Monster" en zijn nieuwe bundel "Diabolik" dat over het verval van Antwerpen gaat - de stad waar hij vandaan komt. Hij heeft foto's genomen van diverse plekken en heeft deze foto's vervolgens weer als inspiratie bron gebruikt voor zijn bundel. Hij noemt het "de duistere verval van zijn stad" die hij getracht heeft vast te leggen.

 

Op beurzen heeft Tom Thys het zichzelf nagenoeg nog moeilijker en onmogelijker gemaakt. Hij heeft verhalen geschreven van maximaal 150 woorden, waarbij het zijn doel was om de lezer vast te grijpen, te doen gruwelelen en tegelijkterijd te confronteren.

 

Ik heb ze gelezen en ik kan je verzekeren: het is hem gelukt. Weinig auteurs zullen hem dit nadoen. Hier is één van zo'n vertelling meerdere zullen er volgen. Maar het toont aan wat voor meesterverteller hij is. Ik schrijf ter plekke drie gedichten, op basis van drie trefwoorden. En hij schrijft verhalen die je najagen.

 

En je weet het: verhalen die je bijblijven, zijn degene die opnieuw gelezen dienen te worden:

 

 

 

 

Dit keer gaat de Spotlight naar Jasper Polane. Zowel uitgever van Quasis als schrijver van de boeken Lege Steden, Vorstin van de Kou en zijn laatste boek: Wolvinnen van Otrostaadt. Zijn boek Lege Steden won de tweede prijs bij Hebban.

 

 

 

 

 

 

1) Je boek Lege steden heeft zeer goede recensies gekregen. Zou je iets meer over dit boek kunnen vertellen?

 

Lege steden speelt zich af in twee versies van dezelfde stad, gelegen in parallelle werelden: een Victoriaans aandoende stad, die in de gaten gehouden wordt door een inquisitie van gedachtelezers, en een modernere versie van dezelfde stad, waar de bevolking de beschikking heeft over allerlei fantastische apparaten.

 

Lege steden was een poging om een fantasyroman te schrijven met andere inspiratiebronnen dan Tolkien of Dungeons & Dragons. Voor dit verhaal liet ik me inspireren door sciencefiction, kwantummechanica, de koude oorlog, McCarthyisme, en de Engelse ‘comedy of manners’. (En ik heb zelf ook wat verzonnen, natuurlijk.)

 

Ik heb van verscheidene lezers gehoord dat het echt anders is, dus dat is goed gelukt.

 

 

2) Lege Steden is een onderdeel van een serie. Wat was je inspiratie hiervoor? Hoe kwam je op het idee? En welke thema's en motieven houden jou als schrijver bezig?

 

Nadat ik Lege steden had geschreven dacht ik: ‘Nu ga ik mijn grootse fantasy-epos schrijven.’ Ik deed twee pogingen, maar het lukte me niet de juiste invalshoek te vinden. Ondertussen was ik begonnen met het redigeren van Lege steden en toen kwam ik op het idee om het basisgegeven van dat beoogde epos om te werken tot een vervolg op Lege steden. Dat werkte, en De Onzichtbare Maalstroom was geboren.

 

De Onzichtbare Maalstroom gaat over wetenschappers die de weg naar andere werelden (parallelle dimensies, als je wilt) openen en wat ze daar dan vinden. Ze komen erachter dat het reizen naar andere werelden misschien niet zo’n goed idee is.

 

Naast een thrillerachtig actieverhaal gaat de serie over de verschillende (liefdes)relaties die mensen kunnen hebben. Wederzijdse liefde, onbeantwoorde liefde, een plotseling afgebroken relatie, een ongezonde obsessie voor iemand, ze komen allemaal in meer of mindere mate aan bod.

 

Veel thema’s en motieven komen zomaar tevoorschijn tijdens het schrijven, uit het onderbewuste van de schrijver. Die kun je pas identificeren als je het verhaal later terugleest, of wanneer je meerdere verhalen hebt geschreven. Nu ik drie boeken en een aantal kortere verhalen heb geschreven zie ik dat terugkerende motieven zijn: eenzame personages, het verlies van een geliefde of familielid, en omgevingen waar verder niemand is.

 

 

 

 

 

 

3) Naast schrijver, ben je ook uitgever van Quasis. Hoe is dat gekomen? Wat zijn je doelstellingen van de uitgeverij? En zijn er nog boeken waar we naar dienen uit te kijken?

 

Zoals veel lezers zullen weten heb ik Lege steden zelf uitgegeven, gefinancierd door middel van crowdfunding. Toen mijn tweede boek, Vorstin van de Kou, bijna klaar was moest ik een keuze maken: wilde ik als selfpublisher doorgaan en op deze manier mijn eigen boeken publiceren, of wilde ik groeien en ook anderen uitgeven. Ik heb toen voor het tweede gekozen.

 

Quasis Uitgevers publiceert boeken in de fantastische genres: fantasy, sciencefiction, bovennatuurlijke thriller en horror. Binnen deze genres willen we verrassend en anders zijn, net een beetje grensoverschrijdend in vorm, thema en genre.

 

Ik leg op dit moment de laatste hand aan ‘Wolvinnen van Otrostaadt’, het derde boek in -De Onzichtbare Maalstroom-serie. Daarnaast zijn we bezig met een aantal andere auteurs om te kijken of Quasis hun romans kan uitgeven.

 

 

 

4) Je bent tevens een serie "Splinters" begonnen. Zou je daar ons iets meer over kunnen vertellen? Wat is de doel van deze serie? En waar kijk je naar in de verhalen, als uitgever?

 

Splinters zijn korte verhalen, gepubliceerd in pocketvorm. Elke Splinter wordt geschreven door een andere auteur. De boekjes komen maandelijks uit en beslaan zo’n beetje alle sub-genres binnen de verbeeldingsliteratuur. Het is de bedoeling zo divers mogelijk te zijn en lezers kennis te laten maken met heel veel verschillende stijlen fantasy.

 

Ik selecteer de verhalen natuurlijk op hun kwaliteit, maar daarnaast kijk ik dus ook of de serie afwisselend blijft. Als ik net een verhaal over reuzen heb gepubliceerd, bijvoorbeeld, zal ik minder snel geneigd zijn nog een verhaal over reuzen aan te nemen.

 

 

 

 

 

 

 

 

5) Je bent genomineerd met je boek Lege Steden bij Hebban? (En inmiddels tweede prijs gekregen.) Hoe voelde dat en wat betekent dat voor jou als schrijver?

 

Ja, Lege steden was genomineerd voor de Hebban Award voor het Beste Fantasyboek van het Jaar en is uiteindelijk tweede geworden.

Deze nominatie voelde echt als erkenning. Wanneer je je eigen boek uitgeeft hangt er toch een vooroordeel aan dat het misschien niet goed genoeg zou zijn voor een “echte” uitgeverij. De nominatie voor de Hebban Award bewijst dat niets minder waar is.

 

 

Biografie:

Jasper Polane is schrijver, regisseur en oprichter van Quasis. Als scenarist schreef hij tekenfilmseries voor televisie en er zijn een aantal kinderboeken van zijn hand verschenen bij Just Publishing. Lege steden (2014), zijn eerste roman voor volwassenen, werd tweede in de verkiezing van de Hebban Award voor het Beste Fantasyboek van het Jaar. Het vervolg Vorstin van de Kou verscheen in 2015.

 

 

 

 

 

 

 

Bibliografie:

 

‘Dip & Dap’, vier kinderboekjes, Just Publishing, 2010.

‘Lege steden’, roman in de reeks ‘De Onzichtbare Maalstroom’, september 2014.

‘Vorstin van de Kou’, roman in de reeks ‘De Onzichtbare Maalstroom’, april 2015.

‘Zoeken naar Prometheus’, kort verhaal in WonderWaan 34, juni 2015.

 

Verwacht:

‘Het oog van de krokodil’, kort verhaal in de reeks ‘Splinters’, mei 2016.

‘Wolvinnen van Otrostaadt’, roman in de reeks ‘De Onzichtbare Maalstroom’, juni 2016.

 

 

Wil je meer over de uitgeverij of auteur weten? Klik hier.

 

 

Vorige Spotlights:

Sophia Drenthe

Anaïd Haen

Tisa Pescar

Terence Lauerhohn

Firma Tacker en Tape

Pepper Kay

Kim Houtstra

Pen Stewart

Olga Ponjee

Adrian Stone

Tom Thys

Patrick Brannigan

Joris van Leeuwen

M.J. Wolf

Thomas Olde Heuvelt

Marion Altena

Rianne Lampers

Rik Raven

Mark van Dijk

 

 

 

 

 

 

“Ik ben hier, nu! De wereld is mijn canvas en ik beschilder het met bloed!”

 

Deze enkele zin, hoewel abstract, symboliseert voor mij  het hele boek Cardan dat Marten Blom heeft geschreven. Er zijn meerdere zinnen en meerdere citaten, zoals:

 

“Ik maak geen kunst voor de eeuwigheid […] En ik maak het ook niet voor een ander. Ik maak kunst voor mezelf.”

 

Of:

 

“Wat anders is de wereld dan een illusie, ons voorgehouden door onze zintuigen […] De balustrade voelt als authentiek eikenhout, omdat wij dat zorgvuldig voor je herinnerd hebben.”

 

En dat “wij” slaat op scheppers die zelf gefragmenteerd zijn en vergeten zijn, en als spoken rondwaren in een soort collectieve bewustzijn waar ze ooit hebben bestaan.

 

Marten Blom heeft in deze zin geen makkelijk boek afgeleverd. Het is een kruising tussen fantasy en magisch realisme (als je er een sticker op wil plakken), maar eigenlijk gaat het dieper dan dat. De hoofdthema is namelijk het primordiale; het beestachtige dat we allen in ons hebben en soms gewelddadig tot uiting komt. In dit boek wordt het beschreven als een “Bron” die ergens diep in ons innerlijke bestaat en ons met elkaar verbindt. Dat maakt dit boek bijna een analogie van de menselijke psyché, waar “De Bron” voor de Id staat (wat de in de psychologie ook wel de innerlijke of duwende krachten worden genoemd; onze instinkten en impulsen.) Daarboven heb je de super-ego (ook wel de trekkende krachten genoemd); dit is de buitenwereld en de eisen die de buitenwereld aan ons stelt. Daartussenin zit de ego. En dan bedoel ik niet de “ego” zoals we deze in het volksmond vaak gebruiken (als zelfbeeld of idee van “zelf”), maar als het mechanisme tussen de binnenwereld en buitenwereld die daartussen een balans probeert te vinden.

 

Dit is wat Blom, in  mijn optiek aantoont. Het zoeken van dit balans, maar ook wat er gebeurd als deze balans verstoord raakt. Als we de teugels van Id loslaten. Als we besluiten dierlijk te zijn.

 

Dat we allen verbonden zijn met een "Bron", deed me bijna aan het collectieve bewustzijn van Jung denken; een bewustzijn dat ons drijfveren bepaalt en die we alleen, vanuit een primordiale staat, ons met elkaar verbindt. Vaak beseffen we dat niet, zoals ook sommige personages in het boek. Terwijl anderen explicieter hun innerlijke zelf zoeken.

 

Dit is dus, nogmaals, absoluut geen makkelijk boek. Vooral niet als een debuut.

 

 

 

 

 

 

Het verhaal begint met een schipbreuk waarbij de hoofdpersoon Cardan op een eiland strandt en daar een oude vuurtorenwachter leert kennen. Deze vuurtorenwachter heeft het dierlijke in zichzelf zodanig ontwikkeld dat deze naar buiten kan komen, hoewel de viuurtorenwachter hier tegen strijdt en niet beseft dat zijn "innerlijke broeder", zoals het in het boek wordt genoemd, langzaam bevriend raakt met  Cardan. Waardoor Cardan ook krachten in zichzelf leert ontdekken. Ook hij kan naar "de Bron" en ook hij kan het primordiale deel van zichzelf naar boven halen.

 

Terwijl dit allemaal gebeurd is zijn thuisland in gevaar. (Hij zit jaren op het eiland.) Er is een leger uit het Zuiden opgetrokken, die niet alleen het primordiale in zichzelf hebben weten te vinden, maar deze zelfs weten te claimen en vast te houden, waarbij ze de mensen – die zich niet bewust zijn van hun Id –  als minderwaardig ervaren. Hun doel is dan ook een totale uitroeiing van het menselijke ras, wat mijn hart als genocide wetenschapper sneller deed kloppen.

 

En hier komen we bijna bij een Christelijke connotatie, die in de algehele canvas die Marten ons voorlegt verweven is. Deze leger wordt namelijk het Legion genoemd. Zoals we weten is dit een legioen van demonen, in de bijbel verjaagd door Jezus, die hier ook de innerlijke wereld  (waar een poortwachter de Bron berschermt) wilt overmeesteren.

 

Hier zien we de schilder in Blom, die in dit boek met woorden  verft.

 

Onderwijl keert Cardan terug naar het vaste land en woont in een klein vissersdrop. Omdat hij verbonden is met “De Bron” en zijn innerlijke broeder, weet hij over het gevaar dat op hen afkomt en probeert de dorp bij voorbaat te beschermen en vluchtelingen op te vangen. (Er is Goddank geen gezeur over een vluchtelingencrisis in de wereld van Cardan.)

 

Het boek bezit dus een zeer specifieke kracht die je vaak tussen de regels door moet lezen. Één fantasy wereld schetsen (het boek komt met een prachtige kaart) is al moeilijk genoeg, maar om twee werelden te schetsen (de innerlijke wereld en de tastbare wereld) is uitzonderlijk. Vooral als het een debuut betreft en ik moet toegeven het gaat Marten goed af. Vooral de opkomst en spanningsboog van het beleg op de stad is beangstigend voelbaar. De laatste honderd pagina’s zijn dan ook heel goed gedaan. Je voelt de spanning toenemen, toenemen en toenemen, met nog een verrassende ontknoping over de poortwachter bij "de Bron" aan het einde. (Dat ook weer in de thematiek past.)

 

Maakt dat het debuut perfect? Nee. (Maar welke debuut is dat wel?) Het benoemen van eilanden en plekken in ieder hoofdstuk (soms dezelfde plekken achter elkaar) staat het leesplezier in de weg. Maar hier kun je jezelf overheen zetten. Mijn grootste kritiek is dat Marten zoveel personages en plekken in het boek heeft verwerkt, dat het hier en daar verwarrend en onduidelijk wordt. De echte veldslag, zo ontdek je langzaam, vindt namelijk niet in het beleg plaats, maar in het innerlijke – waar het gezien de thematiek ook thuis hoort. Maar door de hoeveelheid personages en plekken, raak je als lezer soms de draad kwijt raakt en moet terugbladeren van hoe het ook alweer zat. Dat is niet ernstig. Ik heb boeken met meerdere personages gelezen. Dit is ook makkelijk te ondervangen door een lijst te maken van alle personages en hoe ze met elkaar verbonden zijn. (Misschien voor de herdruk?)

 

Naast dit gebrek, is het een spannend en avontuurlijk boek. He stelt grote vragen en zoals ik schreef: het opbouwen van zo een spanningsboog is als schrijver ontzettend moeilijk. En het lukt Blom. Precies in de kaders van de thema's en motieven de hij zelf heeft bedacht. Dat hij daarin soms wat te snel gaat en op de rem dient te drukken, is iets wat iedere schrijver moet leren. Maar er zit in dit boek een belofte. Als je de psyché zo weet te ontrafelen, wat kun je als schrijver dan nog meer doen?

 

Anthonie Holslag

 

Hier is de website van de auteur.

En hier kun je het boek bestellen.

 

Het is altijd vreemd om jezelf terug te zien in een tijdschrift of terug te horen in een radioprogramma, maar het is nog vreemder als dit een buitenlandsblad is. Hier dus mijn interview over "Een bloedovergoten dageraad" en mijn ervaringen in het blad Psychologie Bringt Dich Weider.

 

 

Nu nog een vertaling van het boek...