In 2003 kwam ik bij Abovian in Den Haag, een Armeens culturele vereniging, om vragenlijsten uit te delen voor respondenten, vandaag kwam ik terug om een presentatie te geven over mijn onderzoek. Op een bepaald niveau voelde dat heel bevredigend; het was een mooie afsluiting van een onderzoek waar ik 1.5 jaar mee bezig ben geweest,; maar ook een symbolische aflsuiting van twee jaar waar ik aan mijn boek heb gewerkt en nog eens een jaar om mijn boek - inclusief revisies en voorbereidingen - af te ronden.

Het was tevens een afsluiting van zes maanden intensieve promotie, waar nu een einde aan komt...

Aan het einde van mijn presentatie vroeg Inge Drost, de organisator van Abovian, wat mijn toekomst plannen waren. De waarheid is, is dat ik de afgelopen maanden zo bezig geweest met lezingen en het schrijven van artikelen (en het volhouden van een fulltime job) dat ik hier nog niet echt over had nagedacht. Er zijn een aantal projecten waar ik druk mee bezig ben geweest en die nu al grotendeels zijn afgerond, en waar ik me nu volledig op wil gaan richten, en dan is er uiteraard ook nog de Engelse vertaling van mijn boek. Maar dit bedoelde Inge niet. Ze bedoelde of ik nog onderzoek wilde gaan doen en/of ik me opnieuw in de Armeense genocide wilde verdiepen. Weliswaar met een andere benadering of een andere vraagstelling, maar alsnog over Armeniers in diaspora. En eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik dit nog niet weet. Een deel van mij wilt zich inderdaad meer verdiepen in genocidale processen en collectief geweld, met name omdat ik vind dat vanuit een antropologische invalshoek nog niet alles over collectief trauma is geschreven. (En ook omdat ik denk dat mijn onderzoek een bijdrage levert aan een zeer actueel debat.) Maar of dit de Armeense genocide zal worden of een ander genocidaal proces, daar ben ik nog niet over uit...

Ik denk dat het eerst tijd is om te bezinnen en tot rust te komen. Een kleine sabbatical waarin ik me op andere dingen richt. Maar daarna, wie zal het zeggen. Het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan en de pen wacht geduldig. Er is een bepaalde bevrediging als je in een onderzoeksetting plotseling verbanden ziet. Ik houd de toekomst nog even open, maar daarna? Check deze website... Ik heb het gevoel dat dit zal worden vervolgd... 

Anthonie Holslag

Juni 2010